Z wyboru, nie z przypadku; jak dokonać wyboru pigułki?
Z
wyborem pigułki jak z wyborem partnera trzeba się poważnie zastanowić.
W kwestiach sercowych decyzję podejmujemy samodzielnie, wyboru doustnego
środka antykoncepcyjnego dokonuje zawsze lekarz ginekolog. Warto jednak
przygotować się do tej rozmowy i dysponować podstawowymi informacjami
na temat pigułki. Obydwie decyzje powinny zostać podjęte z wyboru, nie
z przypadku.
W polskich aptekach można dziś kupić około kilkadziesiąt rodzajów pigułek antykoncepcyjnych.
Wszystkie
one, podobnie jak pierwsza pigułka z lat sześćdziesiątych, składają
się z dwóch hormonów: estrogenów i progestagenu. Są to takie same hormony,
jakie organizm kobiety w naturalny sposób wytwarza w drugiej połowie
cyklu miesięcznego. W jednym opakowaniu (tzw. listku) znajduje się 21
tabletek.
W przypadku klasycznych pigułek wszystkie tabletki zawierają taką samą ilość hormonów.
Ten
rodzaj tabletek nazwano pigułkami jednofazowymi.
Poszczególne rodzaje pigułek różnią się między sobą ilością hormonu zawartego w tabletce i rodzajem substancji hormonalnej.
Konkurujący
ze sobą producenci pigułek starają się stworzyć tabletki o jak najmniejszej
zawartości hormonów, żeby zmniejszyć uboczne efekty doustnej antykoncepcji.
Z tego samego powodu szukają nowych substancji hormonalnych. Używane
w przeszłości pigułki, zawierające starsze typy hormonów, można było
obwiniać o takie nieprzyjemne objawy, jak przyrost masy ciała, kłopoty
z cerą, a nawet pojawienie się owłosienia typu męskiego. Nowsze pigułki,
zawierające tzw. hormony trzeciej generacji, nie tylko nie powodują
takich objawów, ale wręcz potrafią zmniejszyć już istniejące defekty.
Napisaliśmy już, że im mniejsza dawka
hormonów, tym mniejsze są efekty uboczne.
Jednocześnie jednak hormonów musi być na tyle dużo, by skutecznie zapobiegały
ciąży. Firmy farmaceutyczne zaczęły więc produkować takie zestawy tabletek,
w których ilość hormonów zmienia się w ciągu miesiąca, naśladując naturalne
fazy cyklu. Takie pigułki określamy, jako: pigułka antykoncepcyjna
dwufazowa lub pigułka antykoncepcyjna trójfazowa, w zależności od tego,
czy w opakowaniu są dwa, czy trzy rodzaje tabletek. Odpowiednio mówimy
– preparaty antykoncepcyjne jednofazowe, preparaty antykoncepcyjne
dwufazowe, preparaty antykoncepcyjne trójfazowe lub preparaty antykoncepcyjne
wielofazowe.
W wielofazowych preparatach antykoncepcyjnych pierwsze tabletki w opakowaniu zawierają najmniejsze dawki hormonów, a następne – większe.
W
efekcie w ciągu miesiąca do organizmu kobiety trafia mniej hormonów
niż w tabletkach jednofazowych. Oznacza to jednak, że kobieta przyjmująca
preparat wielofazowy musi bardzo uważać, by nie pomylić tabletek przeznaczonych
na różne fazy cyklu.
Preparaty te stworzono wedle zasady, że im mniej hormonów, tym mniej przeciwwskazań i mniej skutków ubocznych.
Zasada z pozoru słuszna, ale w medycynie nie zawsze daje efekty równie pewne jak w matematyce. Toteż niekoniecznie te minimalne dawki hormonów zapewniają wszystkim kobietom dobre samopoczucie. Niskohormonalne środki antykoncepcyjne okazują się bardzo przydatne przede wszystkim dla najmłodszych kobiet, zwłaszcza tych, które są szczupłe i jeszcze nie rodziły, oraz dla kobiet tuż przed menopauzą. U innych kobiet stosowanie tych środków może powodować długotrwałe plamienia i gorsze (co prawda, tylko przejściowo) samopoczucie. Chcemy przy tej okazji jeszcze raz podkreślić, że nie istnieją idealne pigułki (ani idealne metody antykoncepcji). Środek znakomity dla jednej kobiety, dla drugiej okaże się nie do przyjęcia.
Na rynku pojawiają się też nowe substancje hormonalne – syntetyczne hormony płciowe, bezpieczniejsze i o bardziej wybiórczym działaniu.
Mogą
one nawet korygować pewne zaburzenia hormonalne, takie jak nadmierne
owłosienie. Te najnowsze preparaty są używane do produkcji pigułek dwuskładnikowych.
Wprowadzenie tych hormonów nie ma jednak wielkiego wpływu ani na i tak
już bardzo wysoką skuteczność, ani na wygodę stosowania. Z reguły jednak
nowe produkty okazują się bardzo dobrym rozwiązaniem dla jakiejś grupy
kobiet.Jest jeszcze minipigułka.