90 proc. Polek, które uczestniczyły w sondażu pt. „Świadomość i potrzeby Polek w zakresie antykoncepcji” uważa, że wysoka skuteczność to jedna z najważniejszych cech, jaką powinna spełniać antykoncepcja. Jednocześnie, z badania wynika, że najczęściej wybierane metody antykoncepcyjne to te, które obarczone są największym ryzykiem błędu w stosowaniu, co sprawia, że nie gwarantują oczekiwanej przez Polki najwyższej skuteczności.
KIEDY RUTYNA MOŻE SZKODZIĆ…
Sondaż "Świadomość i potrzeby Polek w zakresie antykoncepcji" wykazał, że Polki najlepiej znają i najchętniej wybierają "rutynowe" metody antykoncepcyjne, takie jak prezerwatywa i tabletka antykoncepcyjna. 96 proc. respondentek najlepiej zna prezerwatywę, a 82 proc. tabletkę hormonalną. 65 proc. kobiet wybrało prezerwatywę, jako pierwszą metodę używaną w życiu, a 36 proc. stosuje ją obecnie. Pigułka była pierwszą zastosowaną antykoncepcją u 18 proc. ankietowanych, a obecnie używa jej 21 proc. uczestniczek badania. Jednocześnie blisko połowa respondentek, które korzystały z metod antykoncepcyjnych, takich jak tabletki, plastry czy pierścienie przyznaje, że zdarzyło im się popełnić błąd w stosowaniu.
"Kobiety pomijają średnio 2,6 tabletek na cykl[2]. Czasami panie mają problem z właściwym przyklejeniem plastra czy założeniem pierścienia, a wiele nawet nie wie lub nie zauważa błędów w stosowaniu czy przeoczeniu zażycia pigułki. Przy założeniu, że kobieta stosuje pigułki przez okres 3 lat, to w przeliczeniu na liczbę tabletek istnieje ryzyko popełnienia ponad 1000 błędów. Brak systematyczności w dawkowaniu lub nieumiejętne stosowanie, obniżają skuteczność antykoncepcji i mogą doprowadzić do nieplanowanej ciąży. Dlatego pacjentkom, którym kłopot sprawia systematyczne pamiętanie o codziennej czy cotygodniowej antykoncepcji, rekomenduję nowoczesne długoterminowe metody" - doradza prof. Violetta Skrzypulec-Plinta, ginekolog, położnik, endokrynolog, seksuolog.
MACIERZYŃSTWO NAJWCZEŚNIEJ ZA KILKA LAT, TERAZ WYSOCE SKUTECZNA ANTYKONCEPCJA
65 proc. Polek biorących udział w ankiecie "Świadomość i potrzeby Polek w zakresie antykoncepcji" deklaruje, że chce mieć dziecko najwcześniej za 3 lata lub już nie planuje więcej potomstwa. Jednocześnie ankietowane wskazały swoje oczekiwania a propos "idealnej" antykoncepcji: najistotniejsze według nich cechy to: wysoka skuteczność (90 proc. odpowiedzi), jak najmniej działań niepożądanych (70 proc.) i brak wpływu na płodność w przyszłości (68 proc.).
Takie plany dotyczące macierzyństwa i oczekiwania w stosunku do antykoncepcji mogłyby wskazywać, że Polki wybierają długoterminowe metody antykoncepcji. Tymczasem wyniki sondażu pokazały, że wiedza kobiet na temat tych rozwiązań jest niewystarczająca, m.in. w zakresie rozróżniania metod długo i krótko działających.
"Hormonalna antykoncepcja długoterminowa to taka, którą zakłada się raz, a działa przez wiele lat. Kobiety w Polsce mogą już stosować nowoczesne rozwiązania takie jak implant podskórny (aplikowany raz na 3 lata) czy system wewnątrzmaciczny w kształcie litery "T" (zakładany raz na 3 lub 5 lat). Antykoncepcja długoterminowa uwalnia od pamiętania
o stosowaniu antykoncepcji przez długi czas, ale nie zwalnia z regularnych badań i wizyt
w gabinecie lekarskim" - wyjaśnia prof. Violetta Skrzypulec-Plinta.
Respondentki sondażu "Świadomość i potrzeby kobiet w zakresie antykoncepcji" poprawnie kojarzyły antykoncepcję długoterminową z bezpieczeństwem, komfortem, wygodą, skutecznością, długim okresem stosowania. Niewiele ankietowanych wiedziało natomiast,
że hormonalne metody długoterminowe charakteryzują się także niską dawką hormonów, miejscowym działaniem i szybkim powrotem do płodności.
"Najniższą dawką hormonów spośród nowoczesnych metod długoterminowych charakteryzuje się wewnątrzmaciczny system hormonalny, który niewielkie dawki hormonu uwalnia powoli bezpośrednio do macicy. Dzięki takiemu rozwiązaniu utrzymuje się stałe działanie antykoncepcyjne, a ogólnoustrojowy wpływ hormonu jest minimalny. To istotne dla większości kobiet, ale szczególnie dla tych, które obawiają się problemów z zakrzepicą. Co ważne, takie metody mogą stosować także matki karmiące piersią. Należy pamiętać, że nie wszystkie kobiety mogą stosować antykoncepcję hormonalną i dobór metody powinien nastąpić w porozumieniu z lekarzem." - mówi prof. Violetta Skrzypulec-Plinta.
WYBÓR W POROZUMIENIU Z LEKARZEM
Rozwiązania długoterminowe cechuje od 99,4 proc. do nawet 99,95 proc.[3] skuteczności, komfort stosowania, a co więcej, uniknięcie powszechnego błędu stosowania, który jest jedną z przyczyn nieplanowanych ciąż. Co istotne, antykoncepcja długoterminowa nie ogranicza par, którym zmieniły się plany życiowe: w każdej chwili, w porozumieniu z lekarzem, można zrezygnować z tej formy kontroli urodzeń i rozpocząć starania o powiększenie rodziny. Zalety nowoczesnych rozwiązań długoterminowych potwierdzają organizacje zajmujące się zdrowiem reprodukcyjnym, np. aktualne kryteria organizacji międzynarodowych takich jak np. Brytyjskie Towarzystwo Ginekologów i Położników wskazują, że nowoczesne rozwiązania długoterminowe mogą stanowić równoważną opcję przy doborze przez lekarza odpowiedniej metody antykoncepcyjnej, także dla młodych kobiet, które jeszcze nie rodziły[4].
Wyboru i ewentualnej zmiany metody antykoncepcji (w tym długoterminowej) zawsze dokonuje lekarz na podstawie regularnych (przynajmniej raz w roku) badań: wywiadu personalnego i rodzinnego (w tym w kierunku zakrzepicy), badania ginekologicznego i USG oraz wyników cytologii. Lekarz wskaże pacjentce korzyści ze stosowania danej metody. Kluczowe jest także poznanie przeciwwskazań wybranego rozwiązania oraz ocena stosunku korzyści do ryzyka, które są indywidualne dla każdej kobiety.
Powyższy materiał nie stanowi porady medycznej. Wszystkie hormonalne metody antykoncepcyjne w Polsce wydawane są z przepisu lekarza. Stosowanie każdej hormonalnej metody antykoncepcyjnej należy skonsultować z lekarzem i zapoznać się z ulotką dołączoną do opakowania.
Metodologia badania:
Ankieta NextwebMedia, oparta na rozwiązaniu dostarczonym przez firmę Sare. Zastosowano pytania jedno- i wielokrotnego wyboru. Ankietę wypełniły 2903 osoby.
[2] Potter L., Oakley D, de Leon-Wong E, Canamar R,: Oral contraceptive use and protective behaviour after missed pills. Measuring compliance among oral contraceptive users. Fam. Plann. Perspect. 1996; 28 (4); 154-157. Frost JJ, Darroch JE, Remez L., on behalf on the Guttmacher Instutite. Improving contraceptive use in the United States. Issues Brief (Alan Gutmacher Inst). 2008; (1): 1-8.[3] Contraceptive Technology, 20th edition, skuteczność podana jako 100% minus indeks Pearla dla bezbłędnego stosowania metody, w tej postaci skuteczność chirurgicznego ubezpłodnienia kobiety wynosi 99,5%, a skuteczność braku antykoncepcji 15%
[4] Mansour D, Inki P, Gemzell-Danielsson K. Efficacy of contraceptive methods: a review of the literature. Eur J Contraception Reprod Health Care. 2010, 15, 4-16